Badania
W ramach działalności statutowej w Katedrze Kryminalistyki prowadzone są badania z następujących tematów:
1. Przestępczość przeciwko zabytkom i dziełom sztuki
2. Badania pismoznawcze
3. Techniczne (fizyko-optyczne i fizyko-chemiczne) badania dokumentów
4. Taktyka kryminalistyczna i rozpoznawanie zagrożeń w życiu społecznym
W naszej Katedrze znajduje się laboratorium kryminalistyczne, w którym prowadzone są badania z ww. tematów. W laboratorium katedry odbywają się także zajęcia praktyczne ze studentami oraz słuchaczmi studiów podyplomowych.
Badania poligraficzne (in. wariograficzne) pozwalają na ustalenie następujących rzeczy:
- czy dana osoba jest sprawcą przestępstwa,
- czy dana osoba pomagała w przestępstwie,
- czy dana osoba była świadkiem lub ma ważne informacje o przestępstwie,
- czy dana osoba jest całkowicie niewinna.
W przypadku sprawców przestępstwa badanie wariograficzne pozwala na ustalenie dodatkowych informacji o przestępstwie m.in. pomaga ustalić miejsce ukrycia skradzionych przedmiotów.
Podczas badania rejestrowane są parametry fizjologiczne: oddech, ciśnienie krwi, przewodnictwo elektryczne skóry. Parametry te są rejestrownane na specjalnej taśmie papierowej. Na podstawie wymików takiego badania ekspert może ocenić czy dana osba miała związek z badaną sprawą, a także w zależności od typu badania, potrafi ocenić jakiego typu był to związek.Badanie nie powoduje żadnych dolegliwości dla osoby badanej, nie wymaga specjalnego jej przygotowania, osoba badana musi jedynie zdjąć marynarkę lub sweter.
Poligraf Lafayette - zdjęcie poligrafu
Przykładowy sposób wykonania badania poligraficznego
W ramach technicznych badań dokumentów (rękopiśmiennych-sporządzonych pismem ręcznym i maszynowych-generowanych przez urządzenia drukujące, np. drukarki, plotery, itd.) przeprowadzanych w Katedrze Kryminalistyki dokunuje się następujących analiz: badania środków kryjących (w tym past długopisowych, żeli piórowych, atramentów piórowych i drukarkowych, farb), badania narzędzi piszących (np.długopisów, piór, itd) oraz urządzeń drukujących (np.drukarek, ploterów, faksów, itd.), badanie reliefów wklęsłych na podkładzie (np. następne karty w notatniku, zeszycie itp.(ESDA), badania krzyżujących się linii graficznych ze sobą i z załamaniami, podłoża dla określenia kolejności powstawania postaci graficznych (np. czy pierwotnie naniesiono na podłoże podpis czy nadruk, itp.), badanie ewentualnych śladów mechanicznego lub chemicznego usuwania znaków graficznych, badanie ewentualnych symptomów dodania znaków graficznych, badanie w celu ujawnienia niewidocznych elementów tekstu (np. wykonanych tzw. “atramentem sympatetycznym” lub zakrytych innym środkiem kryjącym albo na podłożach zwęglonych), analiza ogólnego stanu dokumentu (zanieczyszczeń, uszkodzeń mechanicznych, wyrazistości tekstu przy uwzględnieniu rodzaju narzędzi pisarskich, środków kryjących, pieczęci oraz podłoża), ustalanie dyskryminalcji środków kryjących, badanie wieku dokumentu (tzn. badanie wieku naniesienia środka kryjącego na podłoże oraz wieku podłoża dokumentu).
Aparatura do badań dokumentów (technicznych in.fizyko-chemicznych oraz porównawczych pisma ręcznego) VSC2000HR Video Spectral Comparator ; FORAM685-2 Raman Spectrometr, Mikroskop Nikon SMZ10A
Patologia pisma ręcznego:
Przykład pisma osoby cierpiącej na chorobę Alzheimera. Wzory liter pobrane od osoby cierpiącej na chorobę Alzheimera.
Przykład pisma osoby z chorobą Parkinsona.
Patologia jest nauką o przyczynach chorób, mechanizmach ich rozwoju i przebiegu, objawach i ostatecznych skutkach. Tak więc jest ona ściśle związana z zaburzeniami powstałymi na skutek działania czynników zewnętrznych. To właśnie owe czynniki sprawiają, że pismo nabiera cech, które powodują, iż jego obraz zmienia się w stosunku do stanu poprzedniego, tzw. „normalnego”. Problematyka dotycząca patologii pisma obejmuje niezwykle szeroki zakres tematyczny, co składa się niewątpliwie na złożoność niniejszego problemu. Ważne jest pytanie – które niejednokrotnie zadaje sobie prowadzący badania pismoznawcze - czy wypowiedź pisemna zmienia się zawsze, przy udziale jakich czynników i w jakim stopniu? Oczywiście stwierdzenie, czy mamy do czynienia z pismem patologicznym, będzie możliwe wówczas, gdy zaistnieje możliwość porównania go z pismem sprzed choroby, bądź wtedy, gdy mamy do czynienia ze zmianami typowymi dla grafizmu z odchyleniami. W ramach badań szczegółowo analizowałne są zmiany w piśmie ręcznym pod wpływem wybranych chorób, m. in. choroby: Alzheimera, Parkinsona i Stwardnienia Rozsianego, podejmowane są jednocześnie próby określenia wartości analizy identyfikacyjno – rozpoznawczej, a zwłaszcza związków między pismem osób cierpiących na wymienione dolegliwości a ich chorobą.
Warunki konieczne do przeprowadzenia badania poligraficznego (in. wariograficznego)
1. Pomieszczenie
Pomieszczenie: powierzchnia ok. 12 m kw., bardzo ciepłe, o temperaturze powyżej 20 stopni Celsjusza (ponieważ badany musi zdjąć marynarkę lub sweter), w miarę wyciszone (brak hałasu, nagłych dźwięków, odłączone telefony, radiowęzeł, itp.), z możliwością przysłonięcia okien, z gniazdem elektrycznym posiadającym uziemienie.
2. Czas badania
W zależności od rodzaju przestępstwa, informacji jakie chcemy uzyskać, a co za tym idzie typu testów jakie należy przeprowadzić, badanie jednej osoby może trwać od godziny do kilku godzin.
3. Kto nie może być badany
Osoby chore na: nasilone choroby układu krążenia (znaczne nadciśnienie, przebyte zawały, udary mózgu itp.), padaczka w formie silnych napadów (tzw. "małe napady" i występujące rzadko nie są przeszkodą), nasilone choroby układu oddechowego (silna astma, pylica), nerwica w nasilonej formie.
Osoby z dolegliwościami przemijającymi, takimi jak: przeziębienia, katar, dolegliwości bólowe (np. ząb), grypa, angina, miesiączka i ciąża u kobiet, nietrzeźwość, przemęczenie, głód, brak snu.
Osoby o bardzo niskim poziomie intelektualnym (np. takie, które nie były w stanie ukończyć szkoły podstawowej).
4. Podstawowe zasady
1. Badanie powinno być wykonane jak najszybciej po zdarzeniu (kilka dni), gdyż stwarza to dodatkową szansę odzyskania skradzionych przedmiotów.
2. Nie należy ujawniać szczegółów zdarzenia, ponieważ mogą one być wykorzystane do tzw. "testów wiedzy o czynie", mających dużą wartość diagnostyczną.
3. Nie należy "straszyć" poligrafem, zwłaszcza o negatywnych, a nieprawdziwych skutkach dla "kłamcy" w rodzaju "kopnięcia" prądem itp.
4. Osoby badane powinny być uprzedzone o możliwości badania. Należy rozmowy prowadzić z każdym pracownikiem osobno. Rozmowy rozpocząć od osób, które nie mają związku ze zdarzeniem oraz takich, które nie będą oponowały przeciwko badaniom. W trakcie rozmowy należy powiadomić bardzo ogólnikowo, że zaistniało zdarzenie, które jest szkodliwe dla instytucji, a jego sprawca wykorzystuje swą anonimowość kryjąc się za plecami kolegów. Lista "podejrzanych" obejmuje wszystkich, chociaż okoliczności wskazują na działanie jednej osoby. Celem badania jest wykluczenie z tej listy pracowników "niewinnych" i określenie, komu nadal można ufać. Fakt złożenia pisemnych oświadczeń przez kilku pracowników postawi w niezręcznej sytuacji prawdopodobnego sprawcę, gdyby zechciał on odmówić zgody na badania.
Osoby badane powinny wyrazić zgodę na badanie na piśmie.
5. Tekst oświadczenia
................................. ...............................
(imię i nazwisko) (miejscowość i data)
Wyrażam dobrowolnie zgodę na poddanie się badaniom poligraficznym, polegających na rejestracji parametrów fizjologicznych. Zostałem poinformowany, że udział w badaniu nie spowoduje żadnego uszczerbku zdrowotnego oraz o tym, że mogę odmówić zgody na to badanie.
........................................................
(czytelny podpis z imieniem i nazwiskiem)